hiç dejavu yaşadınız mı?

Deja Vu Nasıl Oluşur? Deja Vu, Fransızca bir kelimedir ve anlamı “Zaten görülmüş olan” demektir. Deja Vu yaşayanlar bu deneyimi daha önceden yaşamadıkları bir olayı sanki daha önce yaşamış kadar yüksek oranda bir benzerlik hissi içinde deneyimlemek şeklinde tanımlamaktadır. Ayrıca bu deneyime “gariplik” “bir şeylerin ters gitmesi” gibi duygular da eşlik edebilir. Genellikle yaşanan şey muazzam derecede tanıdık gelen ama yine de yeni bir olay şeklinde olurken, bazı deneyimlerde yaşananlar geçmişte yaşanmış bir olaymış gibi de algılanabilir.

Araştırmalar insanların %70’inin bu deneyimi hayatlarında en azından bir kez yaşadığını göstermektedir. Yani bu yazıyı okuyanların çoğunluğu bu deneyimi şahsen yaşadı.
Deja Vu’nın kökeni çok eskilere dayansa da, konuyla ilgili bilimsel araştırmalar 20 yüzyılda başlamıştır. Her ne kadar bu olayın temeli tam olarak bilinmese de, bilimsel yaklaşım bu deneyimin doğa üstü bir olay olmadığını, hafıza ile ilgili yaşanan bir anomali sonucu deneyimlenen olayın daha önceden yaşanmış gibi algılanmasından ibaret olduğu yönündedir.


Her ne kadar Deja Vu olayları önceden görebilmek veya 6.his gibi psişik yaklaşımlara, önceki hayata ait hafızanın canlanması gibi daha da gerçek üstü yaklaşımlara konu olsa da, bilimsel yaklaşıma göre Deja Vu beynin hafıza merkezi ile alakalı bir hatadır. İncelenen örneklerde yaşanan olay daha önceden yaşanmışlık hissini verse de, hiçbir örnekte daha önce yaşanan olayın nerede, nasıl, ne zaman yaşandığına dair bilgiler bulunmamaktadır. Bu durumun muhtemel nedeni beyindeki kısa-zamanlı hafıza (şu ana ait bilgileri kaydeden) ve uzun-zamanlı hafıza (geçmişe ait bilgileri kaydeden) merkezlerinin farklı olmasıdır. Bir anomali sonucu beynin bilinçli kısmındaki kısa-zamanlı hafıza merkezi daha bilgiyi alıp işleyemeden aynı bilgi uzun-zamanlı hafıza kısmında işlenirse aradaki fark beynin anlık olayları işlemesinde bir hata yapmasına ve o an yaşanan olayın daha önceden yaşanmış gibi algılanmasına neden oluyor olabilir.


Ayrıca bilim, Deja Vu deneyiminin bilinen hastalıklarla ilişkisini de incelemiştir. Şizofreni, kişilik bozuklukları, anksiyete gibi nörolojik bozukluklarla ilişkili olabileceği düşünülen bu deneyim, bu bahsedilen hastalıklarla bir bağlantı göstermemiştir. En büyük yakınlık temporal lob epilepsisi ile olmuştur. Araştırmalar göstermiştir ki, temporal lob krizleri gelmeden hemen önce Deja Vu yaşanabilmektedir. Bu yakınlık, nörolojik düzeyde anomoli yaratacak elektrik akımlarının Deja Vu'ya neden olduğu sonucunu güçlendirmektedir.
Farmakolojik araştırmalar dopaminergic etkilerin Deja Vu görülme ihtimalini artırdığını göstermiştir. Amantadine ve phenylpropanolamine içerikli gribin semptomatik tedavisinde kullanılan bazı ilaçların karıştırılması sonucunda Deja Vu deneyimini belirgin şekilde arttırdığı rastlantı eseri tespit edilmiştir.

"doktorlar" programına konuk olan bir şizofren arkadaşımız sürekli dejavu yaşadığını söylüyordu.şizofreninin dejavuyla bir ilgisi var mıdır ki?
ben de hayatımda 1-2 kez böyle bir duygu yaşadım.böyle bir şey olabilir mi acaba,çok enteresan bir durum,sizin bu konudaki görüşleriniz neler?

Şizofreni ile bağlantısıDeja vu deneyimleri ile şizofreni ve anksiyete gibi zihinsel bozukluklar arasında klinik bağlantılar olduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Kişi bu iki zihinsel bozukluktan birine sahip olduğunda, deja vu deneyimleri yaşaması da muhtemel bir sonuçtur.

En güçlü klinik bağlantılar ise epliepsi hastalarında gözlemlenmiştir. Bu gözlemlerin sonucunda bilim adamları, deja vu deneyimlerine neden olan şeyin muhtemelen, beyinde elektrik sinyallerinin yanlış bir şekilde işlenmesi sonucunda oluşan nörolojik bozukluklar olabileceğini düşünmeye itmiştir. Minor epilepsi gibi deja vu’nun da aşırı bir hareket içine girmiş bir hafızaya bağlı olduğu düşünülmektedir.


Konunun farmakolojik tarafıDüzenli ilaç kullanımında olan insanların daha sıklıkla deja vu yaşaması muhtemeldir. Aynı dönemde alınan ilaçların birleşik etkisi sonucunda, deja vu’ya benzer duygular harekete geçebilir. Örneğin Taiminen ve Jaaskelainen gibi ilaçların içerdiği dopamin, vücutta hiperdopamin tepkimesine yol açarak deja vu deneyimlerine neden olabilir. Dahası, yalnızca grip olduğu için ilaç alan bir kişinin, normalde hiç deja vu yaşamazken, çok fazla sayıda deja vu deneyimi yaşadığı rapor edilmiştir.TopSHOP

''Bilimsel olarak dejavu:5 duyu organımızdan beyne giden sinyaller (özellikle görüntü ve ses) beyin tarafından algılanamayabilir. Oysa algılanamayan bu bilgi beyinde kaydedilmiştir ve ne zaman yaşanıldığı konusunda bir bilgi yoktur. Beyin bu sinyalleri tekrar aldığında ise kişi bu olayı ikinci defa yaşadığı hissine kapılabilir.''Bazen gözlerimiz beyne aynı anda görüntüleri yollayamaz.Birisi önce öbürü çok kısa bir süre sonra gönderir.Bu da bize o gördüğümüz görüntüyü daha önce de görmüşüz gibi oluruz.

iyikiben demiş ki:"doktorlar" programına konuk olan bir şizofren arkadaşımız sürekli dejavu yaşadığını söylüyordu.şizofreninin dejavuyla bir ilgisi var mıdır ki?

O programı izlemiştim ve bahsettiğin konuk şizofreni de tanıyorum İsmi Dursun Taksimdeki dernekte görüyordum onu Dejavuya gelirsem şimdiye kadar en az 10 defa yaşamışımdır Çok değişik birşey böyle soyut çağrışımlar yaşıyordum Kısa süreli birşey ama insanı heyecanlandırıyor Böyle filmlerde izlediğimiz türden değişik birşeyler

ben çok üzüldüm o arkadaşa ya,iş bulamıyormuş,daha önce çalıştığı yerde de çok kötü muamele görmüş,buna bağırıp çağırıyorlarmış,sonra iyice birikmiş,kendini tutamamış ağlamış ,çok da iyi bir insana benziyor,umarım kendine iyi bir iş bulur,allah yardımcısı olsun.

Deja vu mejavu, insan bozuldukça bu tür bozuk şeyler hissetse gerek. Yada belki tam tersine bozuldukça bişeyleri farkediyorda olabilir. Bende kimi görsem tanıdık gelme bir durum vardı, bu dejavuya giriyo mu?
İyikiben zaten şizofrenler kötü değil ki be. İyi oldukları için çekiyorlar.

Sen rumuzu iyikiben niye seçtin. Merak ettim. Neyi ifade ediyor o?

iyikiben demiş ki:ben çok üzüldüm o arkadaşa ya,iş bulamıyormuş,daha önce çalıştığı yerde de çok kötü muamele görmüş,buna bağırıp çağırıyorlarmış,sonra iyice birikmiş,kendini tutamamış ağlamış ,çok da iyi bir insana benziyor,umarım kendine iyi bir iş bulur,allah yardımcısı olsun.

Evet Dursun çok iyi birisidir ve entellektüeldir Dernekte sürekli ağzındaki pipoyu içer onunla da bayadır görüşemedik

tecasbcops demiş ki:

Sen rumuzu iyikiben niye seçtin. Merak ettim. Neyi ifade ediyor o?

"nedenben?" ruh haline optimist(polyannacılık) bir bakış açısı olarak uydurmuştum "iyikiben"i...

Ben şizofreniyle direk bir bağlantısı olmadığını düşünüyorum.
Küçükken daha ağırlıklı olmak üzere hala yaşarım bu durum. Sadece o an , bir an için olur. 5-10 sn gibi, gelip geçer. Arkadaşlarımdan da duymuşumdur; ''aaa bu anı daha önce yaşamışım, yaşamışız gibi arkadaşlar '' diyenlerde oldu. Şizofren yakınlarımdan böyle birşey duymadım.